Tarihsel süreçte deprem meydana gelmesine neden olmuş faylara diri ya da aktif fay hattı adı verilir. Buna göre Türkiye’den geçen 3 adet büyük aktif fay hattı bulunmaktadır. Bu fay hatları Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olarak isimlendirilmiştir. Fay hatlarının üzerinden geçen ya da bu fay hatlarının yakınlarında ve çevresinde olan bölgeler, şehirler ve ilçeler riskli deprem bölgeleri arasında girerler.
AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) desteğinin de bulunduğu Türkiye Diri Fay Haritası, MTA (Maden Teknik ve Arama Genel Müdürlüğü) tarafından hazırlanmıştır. Hazırlanan diri fay haritaları, depremin olası zararlarının önüne geçmeyi ve hasarların olabildiği kadar azaltılmasını hedeflemiştir. Bu haritalar vatandaşların da ulaşabildiği haritalardır ve bu sayede vatandaşlar yaşadıkları yerlerden fay hattı geçip geçmediğini öğrenebilmektedir.
Türkiye tarihinde yıkıcı etkisi olmuş, büyük can kayıplarına sebebiyet vermiş depremler yaşanmıştır. Bu depremlerin günümüzde tekrarlanma ihtimalinin bulunup bulunmadığı ve alınabilecek önlemler uzmanlar tarafından açıklanmaktadır. Uzmanlar, vatandaşlara deprem öncesi, deprem sırasında ya da depremden sonraki süreçlerde bilinçli olmak adına bazı bilgileri iletmektedir. Vatandaşların deprem anında ya da sonrasında bilinçli olmaları hayati önem taşıyan bir durumdur.
Türkiye’de aktif olan üç diri fay hattı bulunması nedeni ile riskli olduğu tespit edilen bölgeler vardır. En yüksek risk taşıdığı belirtilen Kuzey Anadolu Fay Hattı bazı şehirlerin altından geçmektedir. Risk derecelerine göre Türkiye’de en riskli olarak belirlenen 5 bölge bulunmaktadır. Fay hatlarının yakın olduğu ya da direkt olarak altından geçtiği bu bölge veya şehirlerden bazıları şunlardır:
Hazırlanan diri fay haritası hem Türkiye geneli hem de her şehir için ayrı ayrı düzenlenmiştir. Bu sayede farklı şehirlerde yaşayan kişiler ilçelerinde ya da semtlerinde fay hattı olup olmadığı ve hangi dereceden risk taşıyan bölgelerde yaşadıklarını görüntüleyebilmektedirler.
Yakın zamanda Türkiye’de gerçekleşmiş olan depremlerle vatandaşlar panik yaşamış ve yaşadıkları yerlerdeki deprem riskinin hangi derecede olduğunu öğrenmek istemişlerdir. Yapılan açıklamalara göre uzmanlardan bazıları beklenen büyük Marmara depreminin henüz yaşanmadığını dile getirmektedirler.
Bazı uzmanlar yaşanan depremleri henüz büyük Marmara depreminin yaşanmadığı şeklinde değerlendirirken bazı uzmanlar yaşanabilecek yüksek şiddetli depremlerin yaşandığını ve yaşanması zorunlu olan artçı depremlerin meydana gelmeye devam edeceğini belirtmektedir.
Türkiye’de gerçekleşen ve büyük hasarlar neden olan 1999 tarihli Marmara depreminden beri günümüzde dek kırılması beklenen 3 parçadan ibaret olan fay segmentinin bulunduğunu da ifade eden bazı uzmanlar bundan sonraki kırılma olaylarının tek ya da ikişerli olarak meydana gelip gelmeyeceğini net olarak söyleyememektedirler. Ancak iki olasılığın da sonuçlarını ve meydana getirebilecek durumlarını ifade etmektedirler.
Bazı uzmanlara göre kırılma olayı iki fayın da kırılması şeklinde gerçekleşirse yaşanacak olan depremin büyüklüğü 7 civarı olabilecektir. Ancak tek kırılma olay halinde depremin büyüklüğünün 6, 5 civarında olacağı öngörülmektedir. Bazı uzmanlara göre ise büyüklüğü 7 civarı olabilecek bir deprem tehlikesi yakın zamanda bulunmamaktadır.
Kısacası, Marmara depremleri konusunda uzmanların farklı görüşleri bulunmaktadır. Ancak hangi görüşün doğru veya yanlış olduğundan bağımsız olarak her an büyük bir deprem olacakmış gibi önlem almak büyük önem taşır.